FAQ

Dobra wiedza

Jak czytać etykiety?

Autor: Centrum Prawa Żywnościowego
A. Szymecka-Wesołowska, D. Szostek sp.j.

Jak czytać etykiety?

Wstęp

Etykieta produktu to podstawowe i najważniejsze źródło wiedzy o produkcie dla konsumenta. Prawidłowo skonstruowana etykieta powinna zawierać przede wszystkim katalog informacji obowiązkowych przewidzianych w przepisach prawa żywnościowego. Do tego etykieta powinna być łatwo dostępna, czytelna i przejrzysta. Czytanie etykiety nie powinno sprawić trudności konsumentowi.

Podstawowe informacje obowiązkowe

Na etykiecie produktu producent bądź inny podmiot odpowiedzialny za informacje o żywności zobowiązany jest zamieścić m.in. następujące informacje obowiązkowe:

  • nazwę danego produktu, np. „Cukierki z nadzieniem orzechowym w czekoladzie”
  • wykaz składników
  • składniki alergenne z obowiązkowym wyróżnieniem ich nazw w wykazie
  • ilość określonych składników – przykładowo takich, których nazwy pojawiają się w nazwie wyrobu, 
    np. „z nadzieniem miętowym 30%”
  • ilość netto całego produktu, wyrażaną w jednostkach masy bądź objętości np. „250 g”
  • oznaczenie specjalnych warunków przechowywania lub użycia produktu
  • termin przydatności do spożycia bądź datę minimalnej trwałości produktu
  • nazwę oraz adres podmiotu odpowiedzialnego np.: producenta, dystrybutora, importera
  • instrukcję użycia, gdy jest to niezbędne, aby prawidłowo użyć danego produktu oraz
  • informację o wartości odżywczej

Powyższe wyliczenie informacji obowiązkowych nie jest wyczerpujące. W zależności od rodzaju środka spożywczego lista ta może być zawężana bądź rozszerzana o inne obowiązkowe elementy. Przykładowo, w przypadku wyrobów kakaowych i czekoladowych, w których został użyty jako składnik czekolady tłuszcz roślinny inny niż tłuszcz kakaowy, podaje się dodatkowo informację o tym, że wyrób „oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne”.

Kilka słów o wykazie składników

Jednym z najistotniejszych elementów etykiety dla konsumenta jest niewątpliwie wykaz składników produktu. Zgodnie z art. 18 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji o żywności, wykaz składników obejmuje wszystkie składniki środka spożywczego, w malejącej kolejności ich masy w momencie użycia składników przy wytwarzaniu tego środka spożywczego. Zatem, czytając wykaz składników, warto przyjrzeć się jakie składniki są wymienione na początku wykazu – będzie to świadczyło o tym, że danego składnika w procesie produkcji użyto najwięcej 
i najprawdopodobniej jest go najwięcej w wyrobie gotowym.

Alergeny

Przy wykazie składników warto zwrócić szczególną uwagę na substancje alergenne – tak istotne dla coraz większej rzeszy konsumentów, u których mogą występować reakcje nadwrażliwości lub nietolerancji. Alergeny powinny być wyraźnie wyróżnione pośród innych składników – można to zrobić za pomocą czcionki, stylu pisma, podkreślenia np. „serwatka (z mleka)”, „orzeszki arachidowe”, „lecytyny (z soi)”.

Dodatki do żywności

Kolejnym ważnym aspektem wykazu składników jest informacja o obecności dodatków do żywności. Dodatki do żywności to substancje, samodzielnie nie spożywane jako żywność, dopuszczone do stosowania w produkcji środków spożywczych, w ściśle określony sposób oraz w ściśle określonej ilości. Wśród dodatków do żywności spotkać można substancje występujące naturalnie np. kwas askorbinowy (popularna witamina C) czy kurkuminę (składnik przyprawy kurkumy).

Dodatki do żywności mogą być oznaczane w wykazie za pomocą ich nazwy lub też nadanego numeru E, przewidzianych w rozporządzeniu     nr 1333/2008 ws. dodatków do żywności. Nie dotyczy to dodatków będących substancjami alergennymi – te bowiem zawsze powinny być oznakowane pełną nazwą, a nie jedynie numerem E np. dwutlenek siarki”, a nie „E 220”„lecytyny (z soi)”, a nie „E 322”. Dodatkom do żywności obowiązkowo towarzyszy określenie ich funkcji technologicznej jaką pełnią w wyrobie gotowym, np. „przeciwutleniacz”, „emulgator”, „regulator kwasowości”.

Na terytorium UE, wszystkie dodatki są dopuszczone do obrotu na podstawie:

  • dokonanej oceny bezpieczeństwa,
  • potrzeb technologicznych, a także
  • zapewnienia, że użycie danego dodatku nie wprowadza konsumentów w błąd.

Zasadniczo więc, stosowanie dodatków do żywności należy uznać za bezpieczne. Są jednak pewne grupy dodatków, często stosowane przy produkcji słodyczy, których spożycie może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci, zatem na etykiecie powinno towarzyszyć im konkretne ostrzeżenie. Należą do nich barwniki takie jak: żółcień pomarańczowa, żółcień chinolinowa, azorubina / karmoizyna, czerwień allura, tartrazyna, pąs 4R. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Konsumentów, Wawel nie stosuje takich barwników w swoich słodyczach.

Autorzy: Centrum Prawa Żywnościowego, A. Szymecka-Wesołowska, D. Szostek sp.j. (www.food-law.pl

Dobre składniki w tym artykule

Jak czytać etykiety? Pektyny Agar Przeciery owocowe Jak czytać etykiety? Kakao Soki owocowe Wysoka zawartość ziarna kakaowego Skórka pomarańczy Substancje konserwujące (potocznie: konserwanty) Lecytyna z certyfikowanych nasion soi (bez GMO) Naturalny olejek miętowy Orzeszki arachidowe Olej palmowy Ziarno kakaowe Aromaty Wiórki kokosowe Tłuszcz kakaowy (inaczej masło kakaowe) Barwniki spożywcze GMO (genetically modified organism) E476 (polirycynooleinian poliglicerolu)
Dobre składniki w tym produkcie

Nasza strona używa plików ciasteczek (cookies) aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Zapoznaj się ze zmianami dotyczącymi danych osobowych jakie weszły w życie z dniem 25 maja 2018 r. Więcej znajdziesz w pod tym linkiem.